Ağırlıklı olarak sosyal medyada futbol ile ilgili paylaşımlar yapan bir futbol ekibi var.Oluşumunun adlarına KALİTELİ FUTBOIL EĞİTİMİ ismini vermişler.Ekip 13 kişiden oluşuyor,süper ligimizden,üçüncü lig ve amatör liglerimizde görev yapıyorlar.İlimizin tanınmış futbol adamlarından sayın Erdi Kaloğlu’da bu ekibin üyesi.Sayın Kaloğlu’nun futbol formasyonu ile ilgili bir yazısını okurlarımızın bilgisine sunuyoruz:
Futbol… Günümüzün en çok oynanan ve dünyada en çok seyircisi/takipçisi olan spor dalı. Bir çok kişi maç kazanan takımları, teknik adamları veya futbolcuları bilir, ancak pek çok azı, futbol oyunun nasıl planlandığını, nasıl hazırlandığını, arkalarında kimin olduğunu ve her şeyin nasıl yürüdüğünü bilir. İşte bizim bu yazıyı hazırlamamızda ki amacımız, futbol oyunundan ve gelişim tarihçesinden bahsetmek değil, günümüz modern futbolun içerisinde sık sık duymuş olduğumuz, diziliş/formasyon kavramını en basit ve en yalın halde takipçilerimize ve okuyucularımıza aktarmaktır.
Yaşamımızda olduğu gibi, futbol oyununda da her zaman daha iyiye ve daha başarılı sonuçlara ulaşmayı sağlayacak araçların arayışı, farklı farklı futbol sistemlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Futbol oyununda ki tüm sistem ve dizilişler oyuncuların yetenek, nitelik ve özelliklerine göre, kolektif bütünlük temelinde toplam faydayı maksimize edecek tektik ve taktik değerler toplamıdır.
Futbol oyun dizilişi/formasyonu (ki birazdan biz ona ‘’yapısal organizasyon’’ diyeceğiz) takımın maçtan önce aldığı ve uygulamaya koyduğu en önemli kararlardan biridir. Diziliş, en basit tabir ile takımda ki oyuncuların pozisyon olarak sahanın neresinde durması gerektiğini veya nasıl yerleşmesi gerektiğini açıklar. Futbol oyununda saha dizilişi, maçın nihai sonucuna ve maç boyunca bireysel ve takım olarak nasıl performans göstereceğinize etki eder.
Genel anlatımla, herhangi bir takımın oyun içerisinde ki sistem ve dizilişinin takımda ki oyuncuların yetenek ve niteliklerine göre belirlenmesi, sistem ve dizilişin özünü oluşturur. Bununla beraber rakip takımın oyuncu özellikleri ve takım yeteneklerine bağlı olarak da, hücum ve savunma sistemine göre kullanılan dizilişler farklılık gösterebilir. Bir futbol takımının her maçta kullandığı optimal bir formasyon yoktur.
Çünkü, en iyi ve en uygun diziliş/formasyon seçimi, bir takımdan diğerine değişen, takımın genel yapısı, eldeki oyuncu grubunun kabiliyet ve özellikleri ve bunun yanında rakibin durumuna bağlı olarak değişen bir seçenektir.
Eğer başarılı bir antrenör olmak istiyor ve başarılı bir takım yaratmak istiyorsanız, takımınıza bir çok farklı formasyonda oynatabilecek hazırlığı yapmalısınız. Takımınıza tek bir diziliş yerine, rakibin stratejisine ve sonuca bağlı olarak çoklu formasyonda oynayabilme kabiliyeti kazandırmalısınız. Takımızın çeşitli dizilişlerde rahat oynamasını ve o dizilişin gerektirdiği adaptif beceriyi göstermesini sağlamanın en iyi yolu da, antrenman süreçlerinde bu geçişleri en iyi şekilde çalışmak olacaktır.
Futbol doğrusal olmayan, duruma ve skora göre çoklu seçeneklerin düşünülüp, uygulanmasına fırsat veren bir yapıya sahiptir. Maç sırasında 4-3-3 hücum ağırlıklı bir formasyonda oynarken bir anda durum değişebilir ve skora göre 4-5-1 gibi savunma ağırlıklı formasyona dönüş yapmanız gerekebilir. Temel formasyonunuzu belirleme de ki en önemli etken, oyun felsefeniz ve modeliniz ile beraber elinizde bulunan oyuncu grubunun nitelikleri, özelikleri, ve bireysel oyun niyetleridir
Örneğin ; savunmada ki oyuncuların son derece yavaş ve kademe anlayışı gelişmemiş bir takımın, ‘’dörtlü savunma’’ da ısrarcı olması, nasıl olumlu bir sonuç vermezse ; kanat oyuncularının hücum yetenekleri ve kapasiteleri kısıtlı olan bir takımın da, ‘’üçlü savunma’’ yaparak, 3-5-2 dizilişini tercih etmesi de olumlu bir sonuç vermeyecektir.
Günümüzde bir çok farklı diziliş/formasyon bulunmakla beraber, oynayacağınız oyun modeli ile de yakından alakalı olarak, sağladığı bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Günümüzde kullanılan en yaygın dizilişleri görsel olarak sizler ile paylaşıyoruz.
Gördüğünüz gibi, diziliş/formasyon olarak bilinen kavram, oyuncuların başlangıçta ki pozisyonlarını gösterir. Durağan, statik ve sabit bir yapısal organizasyonlardır. Yapının yalnızca sabit bir alan şekli olmasına rağmen, istenilen hareketlerin teşvik edilmesinde ve sınırlandırılmasında önemli bir rol oynar. Dizilişin, oyun modeline uyumu, oyuncuların sorumluluklarının ve rollerinin belirlenmesinde yardımcı olur.
Oyuncuların bireysel performanslarına rehberlik eder ve oyun öncesi takım için ve oyuncuların mevkilendirilmesinde önemli bir referans olur. Ancak bu yapısal organizasyonlar asla dinamik, hareketli formların uygulandığı, takımın asıl kimliğini temsil eden, belirli stratejilere bağlı taktikler ile takımın sahada göstermiş olduğu ‘’fonksiyonel organizasyonlar’’ ile karşılaştırılmamalıdır. Biz dizilişin/formasyonun önemli bir faktör olmasıyla beraber, ‘’kağıt üzerinde’’ görünen bir şey olduğuna vurgu yaptık.
Bu kendi fonksiyonlarına göre oyuncuların mevkilendirilmesinde önemli bir referanstır. Oyuncular için başlangıç pozisyonlarını tayin eder ve hücum veya savunmada ki pozisyonlarında hangi temel fonksiyonları üstleneceklerini tanımlar. Oyun modeli, tarzı ve kimliği tamamen saha içerisinde uygulanan dinamiklere bağlıdır. Dolayısıyla oyunun prensipleri diziliş ve onun desteklediği dinamikler ile güçlendirilir. Önemli olan takımın oynanması istediği oyun modelinin antrenmanlar yolu ile yaratılabilmesidir.
Futbol oyunu, oyuncuların bireysel özelliklerinin rastgele bir kombinasyonu değildir. Futbol oyunu, alan ve hareket prensiplerine dayanan bir taktik ve strateji oyunudur. Futbolun alfabesinde bunlar oyunun prensipleri olarak adlandırılır. Dolayısıyla antrenör başarılı olmak istiyorsa, oyun prensiplerini iyi bilmeli ve bunları planlı uygulatmak zorundadır.
